نباید در یک نقطه متوقف شد!
درجا زدن و سکون در یک نقطه خاص، خیلی زود باعث نارضایتی افراد می‌شود. ویژگی جاه‌طلبی انسان و تمایل به کمال بیشتر، خیلی سریع هر فردی را از درجا زدن، خسته می‌کند. شاید با ایجاد یک تغییر (حتی تغییری کوچک) بتوان از این سکون جلوگیری کرده و احساس رضایت درونی بیشتری کسب کرد.
عدم تمایل افراد به سکون، فقط مربوط به زندگی شخصی آنها نیست. کسی را تصور کنید که سال‌هاست، وظایف تکراری و خسته‌کننده‌ای را در «محل کار» خود انجام می‌دهد. وظایفی که برای او هیچ چالش جدید و مطلبی آموزنده به همراه ندارند. در این حالت می‌توان گفت، درجا زدن و سکون حتی می‌تواند در «محیط‌های کاری» نیز اتفاق بیافتد.
شاید بهبود یا ارتقا شغلی (Job Promotion)، یک راه حل خوب برای جلوگیری از ایجاد چنین مشکلی باشد. موضوعی که در این مقاله از وبلاگ سایت بالونت به آن پرداخته‌ایم. در ادامه با نکات مختلفی آشنا خواهیم شد، که می‌توانند به ارتقا شغلی کمک کرده و مسیر کارکنان را برای دستیابی به جایگاه‌های شغلی جدید، هموارتر کنند.
چرا ارتقا شغلی، یک معامله برد – برد است؟
یکی از رایج‌ترین اشتباهاتی که اغلب در سازمان‌های کوچک با مدیران کم‌تجربه دیده می‌شود، اهمیت‌ندادن به ارتقا شغلی کارکنان است. اغلب در چنین سازمان‌هایی، این تصور ایجاد شده است که ترفیع رتبه کارکنان، صرفا به سود کارکنان بوده و سازمان از این تغییر، هیچ سودی نخواهد برد.
اما در واقعیت، ارتقا شغلی به معنای «قرار دادن کارکنان در جایگاه مناسب‌شان» است. جایگاه شغلی مناسب نیز به «افزایش بهره‌وری کارکنان» منجر خواهد شد. در نهایت افزایش بهره‌وری کارکنان، افزایش بهره‌وری سازمانی را به‌دنبال دارد. این زنجیره به هم متصل، کاملا به سودِ هر دو طرف، یعنی کارکنان و مدیران سازمان است.
ارتقا شغلی به چه عواملی بستگی دارد؟
تغییر جایگاه شغلی کارکنان به عوامل مختلفی بستگی دارد. هر کدام از این عوامل می‌توانند فرآیند ارتقا شغلی را سهولت بخشیده یا باعث ایجاد مشکلاتی در آن شوند. در هر صورت، دو عامل بسیار مهم، ارتقای شغلی را تحت‌الشعاع خود قرار می‌دهند:
۱- سیاست‌ها و قوانین سازمان (به‌کمک شاخص‌های ارتقای شغلی)
۲- عملکرد شخصی
بدیهی است که برای ارتقای شغلی کارکنان، این موضوع باید در سیاست‌های سازمان و شرکت مربوطه، تعریف شده باشد. لزوما این موضوع در سازمان‌هایی با ساختار سلسله‌مراتبی (Hierarchy) صدق نمی‌کند. در هر سازمانی می‌توان قوانین و سیاست‌های شفافی تعریف کرده و فرآیند بهبود جایگاه شغلی کارکنان را بر اساس آنها پیش برد.
نکته دیگری که باید به آن توجه کرد، مفهوم دقیق «ارتقا شغلی» است. در باور عموم، ارتقا شغلی صرفا به بهبود «جایگاه و سِمَت افراد» اشاره دارد؛ یعنی مثلا فردی که در گذشته عضوی از یک بخش سازمان بوده و حالا به «مدیر» آن تبدیل شده است. اما در واقعیت، ارتقای شغلی می‌تواند مفهوم وسیع‌تری داشته باشد.
به‌طور مثال، ارتقا شغلی می‌تواند خود را صرفا در قالب «افزایش حقوق» نشان دهد. یعنی ضمن حفظ سمت و جایگاه یکی از کارکنان، صرفا حقوق او افزایش پیدا می‌کند. اما این افزایش حقوق، معمولا وظایف و مسئولیت‌های جدیدی برای فرد به دنبال دارد.
عملکرد شخصی نیز، از دیگر عوامل ضروری در ارتقا شغلی است. در ادامه مطلب، به ارائه نکاتی خواهیم پرداخت، که می‌توانند در فرآیند ارتقا شغلی کارکنان، تاثیر بسزایی داشته باشند.
نکات مهمی که به ارتقا شغلی کمک می‌کنند
یادگیری و کسب مهارت‌های جدید
حتی اگر بحث ارتقا شغلی در میان نباشد، دانستن این نکته بسیار ضروریست که با یادگیری مهارت‌های جدید، می‌توان از سکون جلوگیری کرده و گام‌های بسیار موثری در جهت موفقیت فردی برداشت.
در بیشتر سازمان‌ها، ارتقا شغلی با محول‌کردن مسئولیت‌های جدید همراه است. مطمئنا این مسئولیت‌ها، به مهارت‌های نرم یا سخت متفاوتی نسبت به گذشته نیاز دارند. پس می‌توان از این موضوع به یک نکته بسیار مهم در جهت ارتقا شغلی پی برد:
فردی که در یک سازمان به دنبال ارتقا جایگاه شغلی است، باید مهارت‌ها و تخصص‌های جایگاه شغلی مورد نظر خود را به‌خوبی شناسایی کرده و برای یادگیری آنها، برنامه‌ریزی کند.
بیشتر بخوانیم: نکات مهمی که هنگام برنامه‌ریزی باید در نظر گرفت!
مشورت کردن با مدیر
با فرض آن‌که قرار است برای ارتقا شغلی خود برنامه‌ریزی کرده و مهارت‌های مورد نیاز آن را بیاموزیم، یک سوال جدید مطرح می‌شود. چه مهارت‌هایی برای این تغییر مورد نیاز است و باید چه تخصص‌های جدیدی کسب کنیم؟
دانستن این‌که سازمان و شرکت، در چه موقعیتی قرار داشته و به چه تخصص‌هایی نیاز دارد، برای کارکنان، کار چندان ساده‌ای نیست. معمولا این مدیران بخش‌ها هستند که اطلاعات بیشتری در این زمینه داشته و شرایط فعلی را بهتر درک می‌کنند.
یکی دیگر از نکاتی که می‌تواند به ارتقا شغلی افراد کمک کند، مشورت با مدیر یا سرپرست (Supervisor) تیم‌ها یا دپارتمان‌های سازمان است. این افراد می‌توانند مجموعه‌ای از مهارت‌ها و تخصص‌های مورد نیاز برای ارتقا شغلی را به کارکنان معرفی کرده و در این مسیر مانند یک مشاور خوب، فرد را راهنمایی کنند.
افزایش مهارت مسئولیت‌پذیری
در مقاله «روش‌های افزایش مسئولیت‌پذیری شغلی»، با اهمیت این ویژگی و صفت اخلاقی بیشتر آشنا شدیم. افرادی که در محل کار خود، مسئولیت‌پذیری بیشتری دارند، همیشه از «اولین» افراد دارای صلاحیت برای ارتقای شغلی خواهند بود.
علت این موضوع نیز کاملا بدیهی است؛ جایگاه‌های شغلی مختلف، مسئولیت‌های متفاوتی دارند. پس طبیعتا افرادی می‌توانند خیلی سریع‌تر این مسئولیت‌ها را پذیرفته و برای انجام دادن‌شان اقدام کنند که به اندازه کافی، مسئولیت‌پذیر باشند.
برای افزایش مهارت مسئولیت‌پذیری، می‌توانید مقاله اشاره شده در ابتدای این قسمت را مطالعه نمایید.
پذیرش وظایف و نقش‌های بیشتر
فردی که با جدیت به‌دنبال ارتقا شغلی است، هیچ ابایی از پذیرش وظایف و نقش‌های جدید ندارد! چنین فردی با اعتماد به نفس بالا، همیشه خودش را آماده چالش‌های جدید کرده و به شکل داوطلبانه، برای پذیرش مسئولیت‌های جدید اقدام می‌کند.
البته این نکته همان‌قدر که مفید است، می‌تواند مستقیما کیفیت کار افراد را نشانه بگیرد. به‌طور مثال، پذیرش وظایف جدید توسط فردی که در شرایط فعلی وظایف خود را با کیفیت مطلوب انجام نمی‌دهد، به منزله تیر خلاص است.
هرکس با هر جایگاهی که در شرکت یا سازمان خود دارد، باید ابتدا کیفیت کار خود را به بالاترین حد ممکن رسانده و پس از آن به‌دنبال پذیرش وظایف جدید و مسئولیت‌های بیشتر باشد.
نشان‌دادن مهارت‌های مدیریتی
هنگام حرکت به سمت لایه‌های بالایی سازمان و قرارگیری در جایگاه‌های شغلی مهم‌تر، باید مهارت‌های مدیریتی و رهبری نیز بهبود یابند. فردی که در تلاش است از سمت شغلی خود به جایگاه بالاتری ترفیع پیدا کند، باید از هر فرصتی برای به نمایش گذاشتن مهارت‌های مدیریتی‌اش، استفاده نماید.
برای این کار، توجه به نکات زیر می‌تواند مثمر ثمر باشد:
• کمک به سایر همکاران و جلب اعتماد آنها
• داوطلب‌بودن برای سرپرستی تیم در شرایط مورد نیاز
• تحسین ویژگی‌های مثبت همکاران در جمع و احترام به مهارت‌های آنها
• تقویت مهارت‌های مدیریت زمان، کار تیمی، حل مسئله و…
• ارائه با کیفیتِ وظایفِ محول شده
و…
بیشتر بخوانیم: نکات مهم برای تقویت مهارت حل مسئله!
نمایش انگیزه فردی
افراد علاقه‌مند به ترفیع شغلی، همیشه به‌خوبی انگیزه خود را برای این کار به نمایش می‌گذارند. در این مورد، صرفا پرسیدن سوالاتی مانند: «آیا امسال ارتقا شغلی خواهم داشت؟» کفایت نمی‌کند. این علاقه‌مندی باید در نحوه کارکردن، کیفیت انجام‌دادن کارها، تلاش برای تغییر وضعیت و به‌طور کلی در انگیز فرد مشخص باشد.
به‌طور کلی، افرادی که واقعا برای ارتقا شغلی خود انگیزه کافی را دارند، برای شرکت و سازمان‌شان، «ارزش‌آفرینی» می‌کنند. به‌علاوه، این افراد نسبت به جایگاهی فعلی خود کاملا «متعهد» بوده و «وفاداری» خود را نسبت به سازمان‌شان، اثبات می‌کنند.
لب کلام؛ متفاوت باشید!
تمام موارد گفته شده در این مطلب، به یک نکته ساده اشاره می‌کنند: تفاوت! اگر قرار است برای فردی ارتقای شغلی اتفاق بیافتد، باید نسبت به دیگران متفاوت باشد. این تفاوت می‌تواند با هر کدام از نکات گفته شده مانند مسئولیت‌پذیری بیشتر، سطح مهارت بالاتر، انگیزه بیشتر و… رقم بخورد.
پس اگر به‌دنبال ارتقا شغلی و دستیابی به جایگاه‌های بالاتر هستید، باید برای ایجاد این تفاوت تلاش کنید. تفاوتی که شما را از دیگران متمایز کرده و باعث می‌شود، مدیران سازمان بتوانند با خیال آسوده‌تری، جایگاه شغلی‌تان را ارتقا بخشند.
